Πόνος στα γόνατα και στις πτέρνες (Σε παιδιά και εφήβους)

Παρατηρούνται, πολύ συχνά, σε παιδιά και εφήβους ανεξήγητοι πόνοι στα γόνατα και στις πτέρνες χωρίς να έχουν χτυπήσει. Ιδιαίτερα σε παιδιά που κάνουν αθλητικές δραστηριότητες. Εμπειρικά, μερικοί γονείς το αποδίδουν στο ότι «το παιδί ψηλώνει», ίσως και από δικά τους βιώματα. Εν μέρει, δεν έχουν άδικο.

Συνήθως, οι πόνοι αυτοί εμποδίζουν το παιχνίδι και την άθληση των παιδιών και τα κουράζουν. Τότε οι γονείς απευθύνονται στον παιδίατρο ή τον ορθοπαιδικό για διερεύνηση του προβλήματος. Ο ιατρός θα εκτιμήσει το παιδί, μετά από κλινική εξέταση και, αν κρίνει απαραίτητο, ακτινολογικό έλεγχο. Πολύ πιθανό να διαγνωσθεί οστεοχονδρίτιδα, μια πολύ συχνή αιτία πόνου, στην οποία θα αναφερθούμε στη συνέχεια.

Η οστεοχονδρίτιδα του κνημιαίου κυρτώματος (γόνατο) καλείται νόσος των Osgood-Schläter και των πτερνών νόσος του Sever. Η πρώτη εμφανίζεται, συνήθως στις ηλικίες 14-16 ετών, ενώ η δεύτερη στις ηλικίες 9-10. Η ακριβής αιτία της εμφάνισης των νόσων αυτών δεν έχει διευκρινιστεί. Πιθανολογείται ότι οφείλονται σε μικροτραυματισμούς των περιοχών αυτών κατά τη βάδιση του αναπτυσσόμενου σκελετού και για αυτό το λόγο εμφανίζονται συχνότερα σε αθλούμενα παιδιά. Η διάγνωση κατά 90% τίθεται από την κλινική εικόνα και ο ακτινολογικός έλεγχος την επιβεβαιώνει. Η νόσος των Osgood-Schläter εκδηλώνεται με πόνο στο κνημιαίο κύρτωμα (ένα «εξόγκωμα» κάτω από γόνατο) και η νόσος του Sever με πόνο στις πτέρνες, ο οποίος επιδεινώνεται με την άσκηση. Ακόμη και η ψηλάφηση αυτών των σημείων είναι επώδυνη. Μπορεί να υπάρχει ερυθρότητα και οιδήμα, ιδίως στο κνημιαίο κύρτωμα. Αυτό όμως που πρέπει να προσέχουν οι γονείς είναι η ταυτόχρονη εμφάνιση πυρετού. Ο πυρετός παραπέμπει σε άλλη νοσολογική οντότητα και πρέπει να απευθυνθούν άμεσα στον ιατρό.

Η αντιμετώπιση των δύο αυτών νόσων είναι συντηρητική. Συνήθως, η ανάπαυση και η αποχή από τις αθλητικές δραστηριότητες αρκούν. Το χρονικό διάστημα αποχής μπορεί να διαρκέσει ως  και ένα μήνα. Επιπλέον της ανάπαυσης, χρήσιμες είναι οι διατάσεις του τετρακεφάλου για τη νόσο Osgood-Schläter και του γαστροκνήμιου (γάμπα) για τη νόσο Sever. Επίσης, η ενδυνάμωση του τετρακεφάλου μέσω άσκησης, είναι πολύ σημαντική. Για τη νόσο Sever βοηθούν σημαντικά τα ένθετα ανύψωσης πτέρνας που φοριούνται μέσα απο τα παπούτσια.

Συνοπτικά, η οστεοχονδρίτιδα στο γόνατο και την πτέρνα είναι καλοήθης, αντιμετωπίζεται συντηρητικά και δεν καταλείπει κάποιο πρόβλημα στην ενήλικο ζωή.